Năm 1989, sau khi tỉnh nhà mới lập lại, lúc bấy giờ tỉnh Quảng Trị còn bộn bề khó khăn, đó là nền nông nghiệp còn lạc hậu, chưa chủ động được nguồn nước tưới, năng lượng nhất là điện năng thiếu hụt nghiêm trọng. Trong bối cảnh ấy, dù còn nhiều vấn đề kinh tế xã hội cấp bách cần giải quyết nhưng lãnh đạo tỉnh Quảng Trị luôn ấp ủ ước mơ về một công trình thủy lợi - thủy điện trong tương lai, góp phần giải hạn, giảm lũ cho những cánh đồng vùng Triệu Hải và cung cấp điện vào lưới điện quốc gia.
Mơ ước của Đảng bộ và nhân dân Quảng Trị về một công trình thủy lợi - thủy điện có quy mô, tầm vóc lớn bắt đầu được hiện thực hóa vào tháng 7/2002 khi Thủ tướng Chính phủ cho phép tỉnh Quảng Trị đầu tư xây dựng công trình. Đây là một dự án quan trọng có ý nghĩa to lớn về mặt chính trị, kinh tế và xã hội trên địa bàn tỉnh Quảng Trị. Công trình “tọa lạc” trên một diện tích rộng lớn trên dãy Trường Sơn thuộc huyện Hướng Hóa. Khu vực lòng hồ có thể tích lên đến hàng trăm triệu m3 trải dài hàng chục km thuộc các xã: Hướng Linh, Hướng Sơn, Hướng Phùng. Việc “treo nước” trên núi để sản xuất điện, điều tiết nước cho miền xuôi là câu chuyện chưa từng có ở tỉnh Quảng Trị cho đến thời điểm lúc bấy giờ.
Vượt qua bao thử thách cam go của một công trường được thi công ở địa hình hiểm trở, hẻo lánh với ngút ngàn nắng nóng của xứ gió lào và những mùa đông mưa dầm giá buốt, ngày 12.9.2007 tổ máy số 1 phát điện hòa vào lưới điện quốc gia trong niềm vui lớn của Đảng bộ và nhân dân Quảng Trị. Trước đó, tháng 02/2007, Công ty Thủy điện Quảng Trị được thành lập để quản lý vận hành công trình thủy lợi - thủy điện Quảng Trị theo mục tiêu điều tiết, bổ sung nước tưới cho hạ du, cấp nước sinh hoạt, giảm lũ cho đồng bằng, cung cấp điện lên lưới quốc gia phục vụ kinh tế, xã hội.
Bên cạnh điều tiết nguồn nước, cải tạo môi trường sinh thái trên địa bàn Công ty Thủy điện Quảng Trị lập dự án đầu tư xây dựng, tư vấn quản lý dự án, đầu tư xây dựng các công trình, tư vấn giám sát thi công xây lắp các công trình, tư vấn hoạt động chuẩn bị sản xuất cho các nhà máy điện v.v…
Từ khi thành lập đến nay, vượt lên bao khó khăn khủng hoảng kinh tế tài chính toàn cầu, thiên tai, dịch bệnh, nhưng Công ty luôn hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ của Tập đoàn Điện lực Việt Nam, Tổng Công ty Phát điện 2 giao về sản xuất điện, thực hiện tốt chức năng công trình đa mục tiêu, đáp ứng tốt nhiệm vụ kinh tế chính trị của địa phương, góp phần đẩy mạnh sự nghiệp Công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
Chỉ tính riêng 5 năm (từ năm 2015 - 2019), Công ty đã phát vào hệ thống điện quốc gia hơn 1 tỷ 300 triệu kWh, bình quân mỗi năm phát 247 triệu kWh, vượt hơn 13% sản lượng điện thiết kế, là một trong những nhà máy có hiệu quả cao trong số các nhà máy thủy điện của hệ thống điện quốc gia.
Bên cạnh việc cung cấp điện hòa vào lưới điện quốc gia, công trình thủy lợi - thủy điện Quảng Trị còn thực hiện chức năng bổ sung nước tưới cho hạ du, cấp nước sinh hoạt, giảm lũ cho đồng bằng. Thực tế hàng năm đã bổ sung hơn 200 triệu m3 nước hữu ích cho hơn 12.281ha lúa và 1.600ha màu khu vực hạ lưu sông Thạch Hãn, cấp nước sinh hoạt cho đồng bào vùng hạ du, đáp ứng yêu cầu về nông nghiệp của tỉnh Quảng Trị
.
Toàn cảnh công trình Thủy lợi - Thủy điện thuộc Công ty Thủy điện Quảng Trị
Nhờ chủ động điều tiết nguồn nước hợp lý góp phần quan trọng giúp bà con nông dân làm nên những vụ mùa bội thu. Nếu năm 1989, sản lượng lương thực có hạt của tỉnh Quảng Trị đạt 11 vạn tấn, đến năm 2019 nghĩa là vào thời điểm 30 năm tỉnh nhà lập lại sản lượng tăng lên gần 30 vạn tấn. Từ chỗ thường xuyên thiếu lương thực, đến nay tỉnh Quảng Trị không những bảo đảm được an ninh lương thực mà còn dôi dư để xuất khẩu. Kết quả ấy có sự đóng góp từ công trình thủy lợi - thủy điện Quảng Trị.
Về mùa mưa lũ, công trình thủy lợi - thủy điện Quảng Trị phát huy tác dụng trong việc giảm lũ cho đồng bằng, giúp người dân tránh khỏi những lo âu mỗi khi mùa mưa lũ đến, đặc biệt không gây ra tình trạng lũ chồng lũ cho hạ du. Công trình thủy lợi - thủy điện Quảng Trị ghi đậm dấu ấn với công năng “trị thủy” trong nhiều mùa lũ vừa qua.
Là một đơn vị kinh tế - kỹ thuật, Công ty Thủy điện Quảng Trị đặc biệt chú trọng đẩy mạnh phong trào thi đua yêu nước gắn với phát huy sáng kiến, cải tiến kỹ thuật, hợp lý hoá sản xuất. Thực hiện tốt công tác an toàn vệ sinh lao động, công tác xanh - sạch - đẹp, đảm bảo điều kiện, môi trường làm việc. Phong trào đã ăn sâu vào suy nghĩ, hành động trong mỗi cán bộ, công nhân viên công ty. Nhờ đó từ năm 2013 – 2017 đã có 60 sáng kiến cải tiến kỹ thuật, trong đó có một số sáng kiến điển hình làm lợi cho nhà nước gần 150 tỷ đồng. Hầu hết các sáng kiến cải tiến kỹ thuật góp phần hợp lý hoá sản xuất, nâng cao hiệu quả và an toàn trong vận hành, giảm suất sự cố, góp phần vào sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước.
Ông Nguyễn Thanh Hùng, Giám đốc Công ty Thủy điện Quảng Trị cho biết: “Hiện nay Công ty tiếp tục đầu tư, duy tu công trình, mục tiêu của các dự án án lớn. Tiếp tục tăng khả hòa điện vào lưới điện quốc gia và dung lượng nước cho sản xuất nông nghiệp. Đẩy nhanh tiến độ xây dựng công trình điện gió Hướng Phùng có công suất 30 MW đi vào vận hành trong thời gian ngắn nhất. Tiếp tục nghiên cứu lập hồ sơ thủ tục đầu tư 75 MW điện mặt trời trên lòng hồ hiện có... góp phần lớn nhằm hiện thực hóa chủ trương của tỉnh là xây dựng Quảng Trị trở thành trung tâm năng lượng ở khu vực Bắc miền Trung”. Đây là hướng đi mới trên lĩnh vực năng lượng tái tạo dù sẽ gặp những thách thức nhưng sẽ mở ra cơ hội mới của công ty…
Song song với việc làm tốt nhiệm vụ chính trị, Công ty Thủy điện Quảng Trị tích cực tham gia các hoạt động từ thiện, an sinh xã hội. Đó là phong trào “Hiến máu nhân đạo”, “Ngày Chủ nhật xanh”, “Ngày tình nguyện”, “Hướng về biển đảo quê hương”, phối hợp với Đài PTTH Quảng Trị thực hiện nhiều chương trình “Kết nối yêu thương” bằng tất cả tấm lòng với mong muốn góp một phần nhỏ giảm bớt vất vả cho những người có hoàn cảnh không may…
Với những nỗ lực phấn đấu lao động của mình, đơn vị được tỉnh Quảng Trị, Bộ Công thương tặng Bằng khen, cờ thi đua xuất sắc. Đặc biệt, năm 2019 Công ty Thủy điện Quảng Trị được nhà nước tặng Huân chương Lao động hạng Nhì. Đây là sự ghi nhận của Nhà nước đối với những đóng góp của Công ty vào sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
Chặng đường đi tới mặc dù gặp không ít khó khăn thử thách nhưng với sự đoàn kết, trách nhiệm của tập thể cán bộ, đảng viên và công nhân viên mà đặc biệt là truyền thống của một Đảng bộ nhiều năm đạt danh hiệu “Trong sạch vững mạnh tiêu biểu” tin tưởng rằng Công ty Thủy điện Quảng Trị sẽ tiếp tục vững bước trên chặng đường mới./.
Theo: Văn Cần - Đài PTTH Quảng Trị